Οι λόγοι είναι προφανείς. Δεν διαμορφώθηκαν ασφαλώς αποκλειστικά από την πανδημία, αλλά είναι σίγουρο πως κατά την διάρκειά της ενισχύθηκαν. Η παρακολούθηση των μαθημάτων τους αποτελούσε για αρκετούς φοιτητές τον βασικό κορμό της καθημερινής τους δραστηριότητας, που ξαφνικά έμεινε άδεια. Η μοναξιά της οθόνης, μακριά από τη γοητεία της διδασκαλίας, μείωσε την περιέργεια, το ενδιαφέρον, την έμπνευση και το κίνητρο για τη μελέτη. Η επένδυση στο μέλλον των σπουδών και της εργασίας γίνεται πλέον ακόμα πιο αβέβαιη. Και η κοινωνική αποστασιοποίηση σηματοδοτεί μια καθηλωτική συνθήκη παλινδρόμησης, που δημιουργεί ή εντείνει τα αγχώδη, τα διατροφικά και τα καταθλιπτικά συμπτώματα των νέων ανθρώπων.
Ας σκεφτούμε έναν 25χρονο νέο που, μετά από τη διαδικτυακή ψυχοθεραπεία αρκετών μηνών, παίρνει την απόφαση να κινητοποιηθεί και να πάει να συναντήσει τον γιατρό του, σαν ένα δώρο ξαφνικό στον εαυτό του. Έχοντας λησμονήσει να ζητήσει την αναγκαία ιατρική βεβαίωση μετακίνησης, μετά από τον έλεγχο που του γίνεται στο λεωφορείο που πρόκειται να τον μεταφέρει στον όμορο νομό όπου βρίσκεται η έδρα του γιατρού του, δεν του επιτρέπεται να κάνει αυτό το ταξίδι. «Δεν με πίστεψαν και έμεινα μόνος μου να κοιτώ τα καραβάκια στον γιαλό». Το στερητικό και ματαιωτικό πρόσωπο της πανδημίας.
Ο ίδιος αυτός νέος περιγράφει και μια προγενέστερη εμπειρία του: «Μετά τη νοσηλεία μου, ο ψυχίατρος που τόσο πολύ με φρόντισε και τον εμπιστεύτηκα, αναγκάστηκε να φύγει ξαφνικά, δεν κατάλαβα γιατί, δεν προλάβαμε καν να το συζητήσουμε μαζί, έφταιγα μήπως εγώ(;) , ένιωσα πάντως πως με εγκατέλειψαν, πως με έδιωχναν, και έτσι δεν συνέχισα την παρακολούθηση με τον νέο και άγνωστό μου γιατρό».
Και εάν, στην πρώτη περίπτωση, θα εξαρτηθεί σε σημαντικό βαθμό από την ποιότητα και την ασφάλεια της θεραπευτικής σχέσης το εάν και κατά πόσο το γεγονός με το λεωφορείο και τα συναισθήματα που το συνοδεύουν θα αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας για να ξανακερδηθεί το χαμένο έδαφος, από τη δεύτερη αφήγηση καθίσταται σαφές πως κάθε έλλειμμα στην οργάνωση , τη συνοχή και τη συνέχιση της ψυχιατρικής φροντίδας ενδέχεται να τραυματίσει καθοριστικά την ίδια τη θεραπευτική σχέση και ως εκ τούτου να ματαιώσει κάθε δυνατότητα επεξεργασίας.
Που πάει να πει πως, παρόλο που αυτήν τη στιγμή τα μάτια όλων μας είναι στραμμένα στην πανδημία και στην ψυχική πίεση που ασκεί ιδιαίτερα στους νέους ανθρώπους, δεν θα είναι μάλλον αρκετό, μετά από την πανδημική αυτή περιπέτεια, να ξαναβρούμε απλώς τον ήλιο τον ηλιάτορα βιγλάτορα στο κατάρτι μας. Οι ήσυχες ανθρώπινες ιστορίες που θα είχαν πολλά να μας διδάξουν για το πριν, θα μπορούσαν να μας βοηθήσουν να σκεφτούμε και να δουλέψουμε και για ένα ουσιαστικά καλύτερο μέλλον και για την ψυχιατρική φροντίδα, τώρα που η αναγκαιότητά της μοιάζει πως θα γίνεται ακόμα πιο επιτακτική.
Δρ. Μαρία Κούντζα
ψυχίατρος- ψυχοθεραπεύτρια